Nieuwe archiefwet: openbaarheid na 30 jaar?

Op 9 maart jl. stelde senator Jacinta De Roeck (SP.A-SPIRIT) een vraag om uitleg over “de ontoereikendheid van de archiefwet” aan Marc Verwilghen (VLD), minister van Economie, Energie, Buitenlandse Handel en Wetenschapsbeleid. Didier Donfut (PS), staatsecretaris voor Europese Zaken toegevoegd aan de minister van Buitenlandse Zaken las het antwoord van minister Verwilghen voor tijdens de plenaire zitting van de Senaat van 16 maart.

In haar vraag wijst senator De Roeck onder andere op de tegenstelling die er bestaat tussen enerzijds de Archiefwet en anderzijds de Wet op de openbaarheid van bestuur en de Wet op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Zij vraagt aan de minister of er initiatieven op til zijn om de bestaande archiefwet aan te passen, en zo ja, op welke termijn en wie er hierover zal worden geraadpleegd. De senator stelt tevens de vraag of er overleg met de Brusselse, Vlaamse en Waalse overheden zal plaatsvinden om er via een gecoördineerde aanpak voor te zorgen dat gewestelijke archieven niet langer federaal zouden worden bewaard.

Minister Verwilghen antwoordt dat de problemen met de archiefwet hem bekend zijn. De algemeen rijksarchivaris heeft erop aangedrongen dat in de Archiefwet van 1955 de meest dringende aanpassingen zouden worden doorgevoerd en dat het verouderde uitvoeringsbesluit grondig zou worden herschreven en aangevuld. De algemeen rijksarchivaris heeft de minister de teksten bezorgd van een ontwerp van nieuwe Archiefwet en van een uitvoeringsbesluit.

De nieuwe Archiefwet zou onder andere voorzien in een verkorting van de termijn waarna openbare overheden hun archieven verplicht bij het Rijksarchief moeten neerleggen. Die termijn zou worden teruggebracht van 100 naar 30 jaar. Ook de termijn waarna archiefdocumenten openbaar zijn, zou worden gereduceerd tot 30 jaar. Hiermee wil de minister tegemoet komen “aan de wens van burgers die onderzoek wensen te doen over het recente verleden”.

Met betrekking tot het federaal bewaren van gewestelijke archieven antwoordt de minister dat de federale archiefwet van toepassing blijft zolang de parlementen van de gemeenschappen of gewesten geen decreten of ordonnanties aannemen omtrent de bewaring van de archieven die onder hun toezicht vallen.

In ons nieuwsbericht van 19.02.2006 meldden we al dat meer dan 150 geschiedkundigen er in een aantal Vlaamse kranten voor pleitten om de Archiefwet te moderniseren.

Download de vraag van senator De Roeck [PDF 65 kB] en het antwoord van minister Verwilghen (© 2006 Dienst Publicaties Kamer van volksvertegenwoordigers).

Bronnen:
Het archief in de Senaat : vraag om uitleg over de archiefwet / Johan Vannieuwenhuyse
In: VVBAD-Info, jrg. 32, nr. 4 (april 2006), p. 15-16.
Belgische Senaat. Gewone Zitting 2005-2006. Plenaire vergaderingen. Donderdag 16 maart 2006. Namiddagvergadering. Handelingen 3-154 p. 71-73.