Nieuw bezoekersreglement rijksarchief
In alle studiezalen van de Belgische rijksarchieven is vanaf 20 juni a.s. een nieuw bezoekersreglement van kracht. Dat laat algemeen rijksarchivaris Karel Velle weten. Met de nieuwe huisregels wil het Rijksarchief zijn dienstverlening verbeteren en “maatregelen nemen inzake de bescherming en beveiliging van archiefdocumenten.”
Bij het opstellen van het nieuwe reglement heeft het Rijksarchief zich laten inspireren door de resultaten van een grote publieksenquête die in het najaar van 2005 onder 1318 bezoekers van de rijksarchieven werd gehouden.
Uit de resultaten van de enquête zou blijken dat de Belgische rijksarchieven relatief hoog scoren, maar niet op alle fronten. Zo was er bijvoorbeeld kritiek op de website en op het beperkte aanbod aan digitale informatie. Tevens werd de slechte kwaliteit van de apparatuur in de studiezalen en van de reproducties van microfilms als een zwak punt aangeduid.
Van het digitale aanbod wil het Rijksarchief werk gaan maken door de uitbouw van de digitale studiezaal, waarbij zowel via een lokaal intranet als via het internet informatie in digitale vorm kan worden aangeboden. Dat is voor het Rijksarchief een absolute prioriteit voor de komende jaren. De website wordt nog vóór 1 september 2006 vernieuwd.
Het nieuwe bezoekersreglement komt er in de eerste plaats om te garanderen dat iedere bezoeker zeker kan zijn van een gelijke behandeling in elk van de 19 leeszalen van het Algemeen Rijksarchief en de Rijksarchieven in de Provinciën.
Een belangrijk onderdeel van het nieuwe reglement is de ingebruikname van documentenscanners. Dankzij deze nieuwe apparatuur zal het mogelijk worden om reproducties te maken van kwetsbare documenten zonder dat de documenten daarvan schade ondervinden. De reproducties kunnen worden afgeleverd op papier of op een digitale drager.
Het Rijksarchief start nog dit jaar met de systematische digitalisering van de registers van de burgerlijke stand. Dit project vraagt zowel wat mankracht als wat financiële middelen betreft een enorme inzet. Toch wil het Rijksarchief deze inspanningen leveren omdat de bezoekers er recht op hebben de bronnen in digitale vorm te kunnen raadplegen in plaats van via de moeilijk hanteerbare en vaak versleten geraakte microfilms. Het aanbieden van deze gedigitaliseerde bestanden via een gecontroleerde toegang op het internet zal worden onderzocht.
Digitaliseringsprojecten kosten veel geld. Mede daarom zal het vanaf 20 juni 2006 niet langer toegelaten zijn om in de leeszalen met een persoonlijk digitaal fototoestel opnamen te maken. Het Rijksarchief wil de inkomsten uit reproducties investeren in apparatuur en personeel om de digitaliseringsprojecten te kunnen realiseren. Alhoewel deze maatregel vooral onder genealogen niet populair is, vraagt het Rijksarchief
aan zijn gebruikers om de beslissing in een bredere context te zien. Volgens het Rijksarchief zouden de inkomsten uit reproductie nog niet de helft van de operationele kost dekken.
In juni 2007 wordt het nieuwe bezoekersreglement een eerste maal geëvalueerd en eventueel bijgestuurd waar nodig. Hierbij zal het Rijksarchief niet alleen rekening houden met de ervaringen van zijn medewerkers, maar ook met de suggesties en bedenkingen van zijn gebruikers. In 2007 vindt ook een tweede publieksonderzoek plaats.
De algemeen rijksarchivaris laat in een e-mailbericht aan ons secretariaat weten dat zijn brief afgelopen zaterdag werd verzonden aan de redactie van “Genealogie & Heraldiek in Vlaanderen” (het maandblad van het Samenwerkingsverband Vlaamse Verenigingen voor Familiekunde vzw). De tekst zal ook in het Frans worden vertaald en dan naar de redacties van verschillende Franstalige tijdschriften worden verzonden met het oog op publicatie. Beide versies van de tekst zullen binnenkort op de website van het Rijksarchief beschikbaar zijn. De diensthoofden van de verschillende rijksarchieven in de provincies hebben de tekst ontvangen om op die manier vragen van bezoekers en lezers te kunnen beantwoorden.
Bij het online plaatsen van deze bijdrage was ons geen standpunt van de Vlaamse Vereniging voor Familiekunde (VVF), noch van het Samenwerkingsverband Vlaamse Verenigingen voor Familiekunde (SVVF) bekend. Beide verenigingen waren aanwezig tijdens een gesprek met de algemeen rijksarchivaris op 20 april jl. Daar werd o.a. het nieuwe bezoekersreglement aan de vertegenwoordigers van verschillende belanghebbende verenigingen toegelicht. De VVF maakte na de vergadering een samenvattend verslag dat via een aantal elektronische fora werd verspreid en dat vooral het verbod op het maken van persoonlijke digitale opnamen benadrukt. Ten aanzien daarvan werd echter geen standpunt ingenomen.
Ondertussen roepen individuele genealogen in verschillende Vlaamse Yahoo!-groepen (Genealogische vraag- en antwoordlijsten) en ook in de Usenet-groep soc.genealogy.benelux op om tegen het nieuwe bezoekersreglement te protesteren bij de algemeen rijksarchivaris en de bevoegde federale minister van wetenschapsbeleid. Sommigen vragen de VVF om spoedig een standpunt in te nemen, de rechten van de genealoog te verdedigen en zich met name krachtig te verzetten tegen het verbod op het maken van persoonlijke digitale opnamen.
Wij houden u op de hoogte van eventuele verdere ontwikkelingen.
Download de volledige tekst van algemeen rijksarchivaris Karel Velle [PDF 12 kB].
Comments are closed.