Skip to content

Genealogie en internet #02: hulpmiddelen

by Patrick Vanhoucke on november 27th, 2011

Wie oude (familie)documenten bestudeert, wordt vaak geconfronteerd met begrippen, namen of woorden die vandaag nog maar nauwelijks of niet meer bekend zijn. Een "cabaretier" was in de 19de eeuw niet wat we er tegenwoordig onder verstaan. Plaatsnamen werden anders geschreven, of in parochieregisters vaak verlatijnst. Tijdens de Franse Revolutie werd een huwelijksdatum volgens de republikeinse kalender genoteerd. Lengte- en oppervlaktematen, maar ook gewichten hadden vaak dezelfde naam, maar meestal een andere grootte, afhankelijk van de plaats waar men zich bevond, of zelfs van het product dat men wilde meten of wegen.

Gelukkig bestaan er op het internet tal van webpagina’s die ons wegwijs kunnen maken in het interpreteren en dus begrijpen van oude documenten. In deze alweer tweede aflevering van de reeks "Genealogie en internet" besteden we aandacht aan deze hulpmiddelen bij het genealogisch onderzoek.

Het is altijd interessant om te weten welk beroep een voorvader uitoefende. Maar veel van die beroepen bestaan tegenwoordig niet meer, of het is niet duidelijk wat iemand nu precies deed. Het is ook niet altijd eenvoudig om anderstalige beroepsnamen correct te interpreteren en in hun historische context te plaatsen. In de 19de eeuw was een cabaretier geen humoristische podiumkunstenaar, maar een herbergier.

Ook plaatsnamen zijn vaak niet evident. Oude schrijfwijzen zijn wellicht nog het gemakkelijkst te interpreteren: Merxem is Merksem, Wevelghem is Wevelgem. Maar wat met verfranste of verlatijnste plaatsnamen? Renaix is Ronse (ook vandaag nog), Helenae vicus is Lens in de provincie Henegouwen. Nog logisch, zegt u? Misschien wel. Maar wist u dat Wuest-Herck het huidige Herk-de-Stad (in Belgisch-Limburg) is?

Tijdens de Franse Revolutie werd de republikeinse kalender ingevoerd. Er bestond zelfs een republikeinse klok met tien uren in een dag. Minder opvallend was wellicht de overgang van de juliaanse naar de gregoriaanse kalender: op donderdag 4 oktober volgde vrijdag 15 oktober 1582. Maar de gregoriaanse kalender werd niet overal op hetzelfde ogenblik ingevoerd. In veel protestantse gebieden werd de nieuwe kalender pas rond 1700 aanvaard (waardoor er in bijvoorbeeld Nederland dus een tijdlang twee verschillende kalenders in gebruik waren). Rusland ging zelfs pas in 1917 de gregoriaanse kalender gebruiken. Hierdoor viel de eerste herdenking van de Oktoberrevolutie niet in oktober, maar… in november.

Onze overzeese buren in Groot-Brittannië betalen tegenwoordig nog met ponden en pence. Sinds 1971 weliswaar decimaal. Maar ook in de Lage Landen bestonden er in het verleden verschillende muntstelsels, afhankelijk van de plaats en het tijdstip. Zo was in de Zuidelijke Nederlanden in de 17de en 18de eeuw 1 pond groten Vlaams gelijk aan 1,5 pond groten Brabants. Ook lengtematen verschilden: in het Ancien Régime was in de kasselrij Sint-Winnoksbergen een el 72 cm lang, terwijl die in de meierij Brussel slechts 69,5 cm lang was. Kijken we naar de gewichten, dan zien we dat een pond in Sint-Winnoksbergen 435 gram was en in Brussel 468 gram.

Toen VVF-Brussel ruim vijf jaar geleden met een eigen website startte, hebben we aan die website vrijwel meteen een rubriek met links toegevoegd. Een verzameling betrouwbare en actuele websites die interessant zijn voor de beginnende en de gevorderde genealoog. Eerst werden al die links manueel verzameld en bewaard. Met de migratie van de website naar WordPress werden de links overgezet naar Delicious, een platform dat het toevoegen, maar vooral ook het systematisch indelen van de websites veel gemakkelijker maakte. Ondertussen bevat de Delicious-pagina van VVF-Brussel bijna 700 websites. Tijd dus om daar eens uitgebreid aandacht aan te besteden. Daarom deze reeks “Genealogie en internet”. In elke aflevering besteden we aandacht aan websites in een van de grotere rubrieken op de Delicious-pagina.

Heeft u een link ontdekt die niet meer werkt? Of vond u zelf een website die niet in onze collectie zou misstaan? Laat het ons dan zeker weten via ons contactformulier. Let wel: websites met heel specifieke informatie (bijvoorbeeld bronbewerkingen) over gemeenten buiten het Brusselse gewest nemen we in principe niet op.

Comments are closed.