Skip to content

Genealogie en internet #03: bronbewerkingen

by Patrick Vanhoucke on december 4th, 2011

Bronbewerkingen – vooral in digitale vorm – zijn nuttige hulpmiddelen voor de genealoog. Toch moeten we er rekening mee houden dat in vrijwel elke database of bronbewerking fouten zitten. Daarom moet u nooit alleen op een bewerking vertrouwen, maar dient u uw bevindingen af te toetsen aan de bronnen zelf, de oorspronkelijke documenten (die overigens evengoed feitelijke fouten kunnen bevatten). Alleen dat garandeert een wetenschappelijk verantwoorde aanpak die voldoet aan de kenmerken van de historische kritiek.

In deze derde aflevering van de reeks “Genealogie en internet” besteden we aandacht aan meer algemene bronbewerkingen die misschien minder bekend zijn.

Onder de bronbewerkingen met betrekking tot Brussel vinden we niet alleen een volledig doorzoekbare versie van de “Manuel du citadin: entretiens familiers sur les règlements communaux” die ons een goed beeld geeft van de leefomstandigheden in Brussel in de tweede helft van de 19de eeuw. Er is ook een “Bases de données généalogiques sur Bruxelles et Paris” en de “Actes d’etat-civil de Bruxelles”, beide gerealiseerd door de bekende genealoog Michel Vanwelkenhuyzen.

Onze voorouders vertrokken vaak naar het buitenland in de hoop er een beter leven te kunnen opbouwen. Zo zien we dat migratie iets van alle tijden is. Interessante bronbewerkingen op dit vlak zijn de websites rond Ellis Island en voorloper Castle Garden (Castle Clinton National Monument), waar men passagierslijsten kan raadplegen van schepen die op New York voeren. Op “The Ships List” vindt men ook passagierslijsten met betrekking tot Australië, Canada en Zuid-Afrika. Op de website “Shipping Lines in Belgium The Red Star Line” vinden we informatie over de schepen die op deze bekende scheepvaartlijn werden ingezet. “Migranet” is een Frans initiatief dat secundaire informatie over migranten in Frankrijk én daarbuiten in kaart brengt. Op de website “Ancestors.nl” ligt de nadruk op West-Zeeuws-Vlaanderen en emigratie.

Ook oorlogen, en met name de documenten die ze nalieten, zijn vaak een interessante bron voor wie aan familiekunde doet. In de Franse periode denken we dan aan “Les militaires reçus à l’Hotel des Invalides”, “Les médaillés de Sainte-Hélène”, of de Vlaamse en Frans-Vlaamse soldatenbrieven uit de Napoleontische tijd. Voor de Tweede Wereldoorlog is er informatie over gefusilleerden, gedeporteerden en gevangenen; over de doden die vielen bij de luchtaanval op de ERLA-fabrieken in Mortsel op 5 april 1943; en natuurlijk over de talrijke joodse families die het slachtoffer werden van het nationaalsocialisme.

Oude kranten vormen een waardevolle bron van informatie over de sociale, culturele en politieke omstandigheden in een bepaalde periode. De berichten in die kranten weerspiegelen niet alleen een bepaalde tijdsgeest, maar bevatten ook praktische informatie over het dagelijkse leven. Interessant is bijvoorbeeld het project “Gescande Oostendse Documenten (G.O.D.)” met een selectie van Nederlandstalige en Franstalige dag- en weekbladen uit Oostende en de kustregio vanaf 1850. Een gelijkaardige bron vormen de “Historische Kranten” met nieuws uit de regio Ieper-Poperinge. Via de website van de Koninklijke Bibliotheek Den Haag kunt u 76 jaargangen van de kranten Het Centrum, De Nieuwe Rotterdamsche Courant, Het Vaderland en Het Volk raadplegen. De Groene Amsterdammer heeft haar eigen historisch archief. En in “De Annonce Revue Index” biedt Rob Kuijsten een overzicht van familieberichten uit Nederlandse en Belgische kranten die verschenen zijn in de Usenet newsgroup soc.genealogy.benelux.

Toen VVF-Brussel ruim vijf jaar geleden met een eigen website startte, hebben we aan die website vrijwel meteen een rubriek met links toegevoegd. Een verzameling betrouwbare en actuele websites die interessant zijn voor de beginnende en de gevorderde genealoog. Eerst werden al die links manueel verzameld en bewaard. Met de migratie van de website naar WordPress werden de links overgezet naar Delicious, een platform dat het toevoegen, maar vooral ook het systematisch indelen van de websites veel gemakkelijker maakte. Ondertussen bevat de Delicious-pagina van VVF-Brussel bijna 700 websites. Tijd dus om daar eens uitgebreid aandacht aan te besteden. Daarom deze reeks “Genealogie en internet”. In elke aflevering besteden we aandacht aan websites in een van de grotere rubrieken op de Delicious-pagina.

Heeft u een link ontdekt die niet meer werkt? Of vond u zelf een website die niet in onze collectie zou misstaan? Laat het ons dan zeker weten via ons contactformulier. Let wel: websites met heel specifieke informatie (bijvoorbeeld bronbewerkingen) over gemeenten buiten het Brusselse gewest nemen we in principe niet op.

2 Comments
  1. Roland Rotsaert permalink

    Gedigitaliseerde kranten (de vermelde link naar GOD, ook Historischekranten.be en Aalst.courant.nu zouden er kunnen aan toegevoegd worden) zijn zeer interessante bronnen voor recente (50-150 jaar geleden genealogische informatie. In dit verband vraag ik mij af hoe het zit met de digitalisering van de belangrijke kranten bij de Belgische Koninklijke Bibliotheek. Enkele jaren geleden werd aangekondigd dat snel werk zou gemaakt worden van de digitalisering van een beperkt aantal belangrijke kranten, maar na lang zoeken vind ik alleen een informatie dat het project om technische redenen tijdelijk stil ligt.

  2. De websites “Gescande Oostendse Documenten” en “Historische kranten” stonden reeds op onze Delicious-pagina. Het “Digitale Krantenarchief – D.A.D.D. vzw / Stadsarchief Aalst” heb ik net toegevoegd. Dank voor de tip.

    Wat betreft gedigitaliseerde kranten, zou u eens op Abraham – Catalogus van Belgische kranten kunnen kijken. Abraham is een online databank van Belgische kranten bewaard in Vlaamse bibliotheken en andere erfgoedinstellingen.

Comments are closed.