Het Algemeen Rijksarchief in Brussel heeft het testament gerestaureerd van Maria Pypelinckx, de moeder van schilder Peter Paul Rubens. Het document dateert van 1583 en verkeerde in slechte staat. Het testament werd twee jaar geleden toevallig ontdekt in het Rijksarchief te Gent door de ondertussen overleden amateurhistoricus Willy Stevens. Het krijgt nu een plek in het Rijksarchief van Antwerpen-Beveren.
Meer informatie over de unieke vondst en de daaropvolgende restauratie vind je op de website van het Rijksarchief in België en op de website van VRT NWS.
- Onbekend testament van de moeder van Rubens ontdekt in het Rijksarchief te Gent (Rijksarchief, 17.03.2016)
- Amateurhistoricus vindt testament van moeder Rubens (VRT 18.03.2016)
- Het testament van Maria Pypelinckx, moeder van Peter Paul Rubens, is gerestaureerd (Rijksarchief 27.03.2018)
- Broze testament van moeder van Rubens uit 1583 minutieus gerestaureerd (VRT 07.04.2018)
Nieuwjaarsreceptie Familiekunde Brussel en AMVB 2018
Zaterdag 27 januari 2018 van 14.00 tot 17.00 uur
Arduinkaai 28, 1000 Brussel
Voorzitters Daniel Bex en Erwin Eysackers nodigen u van harte uit op de gezamenlijke nieuwjaarsreceptie van Familiekunde Brussel en het Archief en Museum voor het Vlaams leven te Brussel (AMVB).
Schepen van Nederlandstalige aangelegenheden in Brussel, Els Ampe, zal de tentoonstelling “Brusselse rederijkerij vroeger en nu” afsluiten. Deze tentoonstelling had de bedoeling om bruggen te bouwen. De vele bezoekers werd gevraagd om in enkele kernachtige zinnen de tentoonstelling te duiden. Met deze zinnen maakten rederijker Luc Collin en slammer Tunde Adefioye een nieuw Brusselgedicht dat op de receptie bekend gemaakt zal worden.
Gelieve uw aanwezigheid te bevestigen met het onderstaande formulier.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Beginnerscursus: “Wat weet mijn (klein)kind van mijn (groot)ouders?”
Zaterdag 24 februari 2018 van 14.00 tot 17.00 uur
Arduinkaai 28, 1000 Brussel
Cursus van Familiekunde Brussel voor beginnende genealogen. Onder de deskundige leiding van bestuurslid Nand Staes gaat u op zoek naar uw familiaal verleden en ontdekt u hoe u uw eigen familiegeschiedenis kunt ontrafelen. Deze cursus wordt samen met het Willemsfonds georganiseerd.
Wat mag u verwachten? Een greep uit de rijkgevulde syllabus:
- bronnen (gegevens, familie, registers, wetgeving)
- informatiedragers (papier, microfilm, internet)
- lezen van akten (oud schrift, Latijn, datums, leestekens, namen, fouten, begrafenisregisters)
- werkmethodieken (volgorde, logboek, potlood en papier, foto’s, software)
- presentatie van resultaten (tekstuele en grafische rapporten, website, familiegeschiedenis)
Bekijk hier de volledige inhoudstafel van de syllabus.
Deze cursus krijgt een vervolg op 24 maart met onze workshop “Genealogie en internet” en op 26 mei met het Genealogisch praatcafé.
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Deelname kost 10 euro, een syllabus is in de prijs inbegrepen.
OPGELET: inschrijven kan nog tot woensdag 21 februari om 12.00 uur. Dan worden de inschrijvingen afgesloten. Wilt u er nog bijzijn? Schrijf dan zeker in voor die datum.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Nationaal Congres en Dag van de Familiegeschiedenis te Leuven
Zaterdag 17 maart 2018 van 9.00 tot 18.00 uur
Naamsesteenweg 355, 3001 Heverlee (Leuven)
De afdeling Leuven van Familiekunde Vlaanderen organiseert dit jaar het 53ste congres met als thema “Een zwart schaap in de familie? Het onverwachte in de rechtsbronnen”. Allicht is er in je familie iemand die iets mispeuterd heeft, die verstoten werd of verdween, die in Geel of elders werd ondergebracht, enz. Onverwachts kan men daarop vallen. maar dan moet je iets verder gaan zoeken, b.v. in de uitspraken van toenmalige rechtbanken…
Het volledige programma vind je binnenkort op de website van Familiekunde Leuven. Een evenement om zeker niet te missen! Reserveer deze dag alvast in je agenda.
Genealogie en internet voor beginners
Genealogie en internet voor beginners
Zaterdag 24 maart 2018 van 14.00 tot 16.00 uur
Arduinkaai 28, 1000 Brussel
Wie zich als beginnend genealoog op het wereldwijde web waagt, ziet vaak door de bomen het bos niet meer. Bestuurslid Patrick Vanhoucke van Familiekunde Brussel helpt u tijdens deze workshop alvast op weg.
Wat mag u verwachten?
- bespreking van een 3-tal genealogische websites die u absoluut moet kennen als u serieus aan onderzoek wilt doen
- verkenning van de genealogische linkverzameling van Familiekunde Brussel die thematisch ca. 700 websites omvat
- tips bij het zoeken naar specifieke (genealogische of historische) onderwerpen via Google
Heeft u een laptop of een tablet? Breng deze mee naar de workshop. Deze cursus wordt samen met het Willemsfonds georganiseerd.
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Leden van Familiekunde Vlaanderen / AMVB / Heemkring De Swaene / Willemsfonds betalen 5 euro. Niet-leden betalen 8 euro.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Erfgoeddag: thema “Kiezen”
Erfgoeddag: thema “Kiezen”
Zondag 22 april 2018 van 13.00 tot 18.00 uur
Tijdens de jaarlijkse Erfgoeddag staat in 2018 het thema “Kiezen” centraal. De Erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (VGC), die de Erfgoeddag in het Brussels gewest coördineert, koos ervoor om het thema concreet in te vullen met “Kiezen voor Molenbeek”.
Familiekunde Brussel doet mee aan De begankenis door Sint-Jans-Molenbeek, met heel wat bruisende en onbekende locaties. Korei leidt u langs een van de oudste kanalen in Europa met multiculturele en industriële dynamiek naar Foyer, Momuse en La Vallée, de Zennetuin en de AJJA fabriek. Bruksel loopt langs de sporen van de migratie met een bezoek aan het gloednieuwe Momuse, la Fonderie en het gemeentehuis.
De brochure met het programma van de Erfgoeddag in Brussel kunt u downloaden via de website van de Erfgoedcel Brussel. Heeft u een smartphone? Maak dan gebruik van de ErfgoedApp voor Android en iOS.
De stand van Familiekunde Brussel vindt u op zondag 22 april van 13.00 tot 18.00 uur in MoMuse.
Studiebezoek aan cultuurcentrum Alden Biesen en aan de stad Maastricht
Dinsdag 8 mei 2018 van 8.00 tot 18.00 uur (reis per autocar)
Familiekunde Brussel en heemkundige kring De Swaene nemen u per autocar mee naar het cultuurcentrum Alden Biesen en de stad Maastricht. Deze uitstap wordt samen met het Willemsfonds georganiseerd.
In Alden Biesen neemt een gids ons mee in de geschiedenis van de Duitse Orde en haar ontstaan tijdens de derde kruistocht. Verder bezoeken we de kerk, de binnenpleinen en enkele ruimtes van het huidige congrescentrum, alsook het luxueuze en gerestaureerde appartement van de landcommandeur. Eindigen doen we in het onthaalcentrum met de nieuwste digitale presentatie over het Haspengouwse kastelenlandschap.
Lunchen doen we in Alden Biesen. U kunt kiezen tussen stoofvlees of kippenpastei met frietjes of brood. Bij elke maaltijd is er één consumptie (water/frisdrank/bier) in de prijs begrepen. Indien u deelneemt aan de lunch, duidt u dit aan op het inschrijfformulier en betaalt u dit eveneens op voorhand.
In de namiddag bezoeken we de Jezuïetenberg in de stad Maastricht.
Dagprogramma:
| 07.45 | Verzamelen, tankstation Houba de Strooperlaan 755, uitgang metro 6, eindhalte Koning Boudewijn |
| 08.00 | Vertrek heenreis (stipt) |
| 10.00 | Start rondleiding Alden Biesen |
| 12.00 | Lunch in Alden Biesen (15 euro één drankje inbegrepen, op voorhand bestellen en betalen) |
| 13.30 | Vertrek per autocar naar Maastricht |
| 14.00 | Aankomst in Maastricht en bezoek aan de Jezuïetenberg |
| 16.00 | Vertrek terugreis |
| 18.00 | Terug in Brussel |
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Leden van Familiekunde Vlaanderen / AMVB / Heemkring De Swaene / Willemsfonds betalen 15 euro. Niet-leden betalen 18 euro. Voor de lunch schrijft u bijkomend 15 euro over.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Genealogisch praatcafé
Genealogisch praatcafé
Zaterdag 26 mei 2018 van 14.00 tot 16.00 uur
Arduinkaai 28, 1000 Brussel
Familiekunde Brussel organiseert in primeur een genealogisch praatcafé waar beginnende en gevorderde genealogen elkaar kunnen ontmoeten, vragen kunnen stellen en ervaringen kunnen uitwisselen. Tussendoor kunt u aan de bar terecht voor een drankje tegen een democratische prijs. Het genealogisch praatcafé wordt samen met het Willemsfonds georganiseerd.
Deelname is gratis, inschrijven is verplicht en doet u met het onderstaande formulier.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Lezing: Het huis van je voorouders in Brussel
Zaterdag 23 juni 2018 van 14.00 tot 16.00 uur
Arduinkaai 28, 1000 Brussel
Beroepsgenealoog Jan Caluwaerts neemt ons mee op weg naar onze Brusselse voorouders. Droom je ervan om te weten waar precies die voorouders woonden? Misschien staat hun huis er nog of kunnen we ons op een andere manier een goed beeld vormen van de buurt waar ze woonden en werkten. Brussel is een uitdaging, want de vijfhoek telde tijdens het Ancien Régime 6 parochies en was verdeeld in maar liefst 40 wijken met in totaal een 12.000 percelen. Als je goed bent voorbereid, hoeft het geen tijdrovende klus te zijn om te achterhalen in welke straat en op welk perceel je voorvader in de 18de of 19de eeuw woonde. Zo kom je ook sneller andere archieven op het spoor i.v.m. opleiding, beroep, wel en wee.
Aan de hand van enkele treffende voorbeelden legt Jan Caluwaerts uit welke weg je bewandelt om in het doolhof van parochies, wijken en percelen (redelijk) snel het huis van je voorouders te vinden. De nadruk van de lezing ligt op onderzoek tijdens het Ancien Régime, maar ook 19de-eeuwse bronnen komen aan bod.
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Leden van Familiekunde Vlaanderen / AMVB / Heemkring De Swaene betalen 5 euro. Niet-leden betalen 8 euro.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Voorstelling Erfgoedbank Brussel
Voorstelling Erfgoedbank Brussel
Zaterdag 29 september 2018 van 14.00 tot 16.00 uur
Gemeenschapscentrum De Markten (Middenzolder), Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel
Opgelet: deze activiteit vindt uitzonderlijk *NIET* plaats in het AMVB.
Met de Erfgoedbank Brussel wil de Erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie in samenwerking met partners in de Brusselse gemeenten het erfgoed van particulieren, families, verenigingen en vrijwillige erfgoedorganisaties een duurzame digitale toekomst geven. Vrijwilligers gaan op zoek, registreren en ontsluiten deze collecties. Dankzij hun speurzin en werklust kunt u meegenieten van deze verborgen parels.
Annelies Tollet van de Erfgoedcel Brussel komt het concept en de werking van de Erfgoedbank voorstellen. De materialen die in digitale vorm in de beeldbank worden bewaard zijn foto’s, prentkaarten, gebruiks- en siervoorwerpen, filmpjes, audio-opnames, affiches, bidprentjes,… met een ouderdom van minstens 20 jaar. Ook voor de genealoog die met zijn familiegeschiedenis bezig is, zit er ongetwijfeld heel wat interessant materiaal in. Of misschien heeft u zelf wel erfgoed uit de familie dat u een plaatsje in de Erfgoedbank wilt geven? Tijdens deze voorstelling hoort u hoe u als vrijwilliger aan het project kunt meewerken.
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Leden van Familiekunde Vlaanderen / AMVB / Heemkring De Swaene / Willemsfonds betalen 5 euro. Niet-leden betalen 8 euro.
Opgelet: gewijzigde locatie. Uitzonderlijk vindt deze activiteit plaats in gemeenschapscentrum De Markten.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Historische cartografie – deel 3: bezoek KBR afdeling Kaarten en Plannen
Dinsdag 9 oktober 2018 van 10.00 tot 12.00 uur
ingang Kunstberg, 1000 Brussel (afspraak ter plaatse, stipt om 9.45 uur)
Na de twee lezingen over historische cartografie van vorig jaar is het tijd om even op locatie te gaan. Samen met Familiekunde Brussel brengt u een bezoek aan de afdeling Kaarten en Plannen van de Koninklijke Bibliotheek van België (KBR). Tijdens het bezoek worden we rondgeleid door medewerkster Imke Hansen van de afdeling.
De collectie Kaarten en Plannen bestaat uit meer dan 100 000 kaarten en plannen op losse bladen, ca. 600 atlassen, een 30-tal globes en een omvangrijk fonds van boeken en tijdschriften over cartografie. De cartografische documenten die de afdeling bewaart, dateren van de 16e eeuw tot vandaag en hebben betrekking op België en de hele wereld. Het gaat om atlassen, wereldkaarten, hemelkaarten, zeekaarten en portulanen, continentale, nationale, regionale, lokale kaarten, plannen van steden, kadasterplannen, militaire kaarten, plannen van veldslagen, stafkaarten, luchtfoto’s en thematische kaarten.
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Leden van Familiekunde Vlaanderen / AMVB / Heemkring De Swaene / Willemsfonds betalen 5 euro. Niet-leden betalen 8 euro.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Geleid bezoek aan de SCGD
Geleid bezoek aan de SCGD
Zaterdag 20 oktober 2018 van 14.00 tot 16.00 uur
Anatole Francestraat 31, 1030 Schaarbeek (afspraak ter plaatse, stipt om 13.45 uur)
De SCGD ofte “Service de Centralisation des études Généalogiques et Démographiques de Belgique” is een organisatie die in 1944 werd opgericht. Het documentatiecentrum biedt genealogen een waaier aan diensten en documenten om hen bij hun genealogisch onderzoek te helpen.
Zowel voor beginners als gevorderden mag een bezoek aan de SCGD niet op het genealogische onderzoekslijstje ontbreken. Op deze zaterdagnamiddag wordt het centrum exclusief voor Familiekunde Brussel geopend. U krijgt een rondleiding en kunt desgewenst ter plaatse documenten raadplegen. Er zal voldoende tijd zijn om opzoekingen te doen, bereid uw bezoek voor door op de website www.scgd.net na te kijken wat er voor u te vinden is.
Deelname is gratis, inschrijven is verplicht en doet u met het onderstaande formulier.
De inschrijvingsperiode werd afgesloten.
Historische cartografie – deel 4: HisGISKust (Historische kaarten kustzone)
OPGELET: DEZE ACTIVITEIT GAAT NIET DOOR !
Het kustgebied is bij uitstek een dynamische regio waarop verschillende factoren inwerken. Historische kaarten van de kustzone vatten uitstekend het dynamische karakter van deze regio. Elke kaart bevriest immers een bepaald moment in de tijd als een stille getuige van de toenmalige toestand van onze kust en zee.
Nathalie De Hauwere is wetenschappelijk medewerkster van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) in Oostende. Zij licht toe hoe het initiatief HisGISKust historische kaarten over de kustzone digitaal ontsluit en hoe u er als genealoog voor uw familiekundig onderzoek gebruik van kunt maken.
Inschrijven doet u met het onderstaande formulier. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het verschuldigde bedrag op ons rekeningnummer IBAN BE60 7340 0412 8670 BIC KREDBEBB m.v.v. de datum van de activiteit. Leden van Familiekunde Vlaanderen / AMVB / Heemkring De Swaene betalen 5 euro. Niet-leden betalen 8 euro.
OPGELET: DEZE ACTIVITEIT GAAT NIET DOOR !
Bij uitgeverij Safran in Brussel verschijnt in oktober het boek “Recensement des édifices et maisons de Bruxelles par le Sieur de Chassey en 1597-1598“. Een bijzonder interessante publicatie van de hand van Jean-Louis Van Belle, met name voor genealogen met voorouders in Brussel ten tijde van Filips II van Spanje en de Spaanse Nederlanden. Het gaat om de publicatie van een onuitgegeven handschrift dat werd ontdekt in de archieven van een particulier. Beroepsgenealoog Jan Caluwaerts uit Leuven werkte mee aan de totstandkoming van het boek.
Telling in opdracht van Filips II
In 1597 wilde Filips II zijn hofhouding in Brussel huisvesten. Ter voorbereiding hiervan gaf hij aan zijn kwartiermeester Benoît Charreton, Heer van Chassey, opdracht om een telling van de Brusselse gebouwen uit te voeren en zo de huizen te bepalen die geschikt waren om de hofhouding te huisvesten.
De Heer van Chassey
De Heer van Chassey, die hoge functies bekleedde en afkomstig was van Franche-Comté, had destijds een slechte reputatie. Hierdoor belandde hij in de gevangenissen van Treurenberg en Mechelen. Maar hij kon op het vertrouwen van Filips II blijven rekenen en deze gaf opdracht hem vrij te laten. Daarna vertrouwde Filips II hem de opdracht van de telling toe. Een missie die Chassey merkwaardig genoeg voltooide met de medewerking van een vertegenwoordiger van de Stad Brussel.
De huizen en gebouwen van Brussel…
En zo gebeurde het dat het duo van december 1597 tot eind maart 1598 alle huizen en gebouwen van Brussel straat voor straat bezocht. Ze noteerden zorgvuldig het aantal kamers per huis en per verdieping, de eventuele aanwezigheid van verwarming (fornuizen en kachels), hun functie (keuken, winkel, slaapkamer…), alsook de zeldzame aanwezigheid van een toilet.
… en hun eigenaren
Naast deze technische gegevens werden ook de namen van de eigenaren, de huurders en vaak hun beroepen genoteerd, evenals de aanwezigheid van huisborden. De namen van de begunstigden, vaak Spanjaarden, werden toegevoegd. In het 652 pagina’s tellende handschrift staan dus tienduizenden gegevens vermeld die ons een ongeëvenaard beeld verschaffen van Brussel op het einde van de 16de eeuw.
Who’s who van Brussel
Het is wellicht onnodig te zeggen hoe belangrijk deze hoeveelheid data voor onderzoekers is. We denken dan aan historici en genealogen, maar ook aan afstammelingen die de woonvertrekken van hun voorouders zullen kunnen lokaliseren, of hun familiale en financiële toestand beter zullen leren begrijpen. Sociologen zullen kunnen zien hoe lieden van dezelfde beroepsgroepen dezelfde wijken bewoonden. Een echte “Wie is wie” van Brussel aan het einde van de 16de eeuw is dus denkbaar. En laten we vooral ook niet de stedebouwkundigen vergeten die zullen kunnen bepalen hoe een ’typisch Brussels huis’ eruit zag, of de informatie over meer dan 650 personen die verbonden waren aan het Hof.
Integrale tekst, analyse, index en plattegrond
Na een voorstelling van het handschrift en een analyse van de verzamelde gegevens, geeft de auteur de geannoteerde editie van de volledige tekst, gevolgd door een index die een honderdtal pagina’s beslaat en meer dan achtduizend ingangen bevat. Als bijlage is er een plattegrond waarmee men stap voor stap, straat per straat, dag na dag, en soms zelfs halve dag na halve dag, het niet aflatende en vaak opdringerige werk van de huizentellers kan volgen.
Het boek “Recensement des édifices et maisons de Bruxelles par le Sieur de Chassey en 1597-1598” wordt op woensdag 11 oktober a.s. om 15.30 uur in het bijzijn van de auteur voorgesteld in de Ogivale Zaal van het Stadhuis van Brussel. Meer informate vindt u in de folder van de uitgever. In deze folder staat ook een formulier waarmee u het boek kunt bestellen.
Op zaterdag 24 juni 2017 sprak prof. dr. Philippe De Maeyer bij Familiekunde Brussel voor een volle zaal over het gebruik van landsdekkende basiskaarten in historisch onderzoek.
De Maeyer is hoogleraar cartografie en geografische informatiesystemen (GIS) aan de UGent. Hij sprak ook kort over het STREAM-project.
STREAM heeft betrekking op het hertogdom Brabant en het graafschap Vlaanderen, een gebied dat ongeveer overeenstemt met de huidige provincies Vlaams- en Waals-Brabant, Oost- en West-Vlaanderen, Antwerpen en het Brussels gewest.
Het vierjarig project wordt gefinancierd door de Herculesstichting, de Universiteit Gent en de Vrije Universiteit Brussel met steun van het Nationaal Geografisch Instituut en het Rijksarchief.
Een gevalstudie die binnen STREAM behandeld zal worden is de vectorisering van de kabinetskaart van Ferraris (1770-1777). Het meest originele exemplaar van deze kaart, dat in Wenen wordt bewaard, zal manueel worden gevectoriseerd. De huidige digitale scans van de Ferrariskaart (die bijvoorbeeld al via de website ‘Belgica‘ van de Koninklijke Bibliotheek van België ter beschikking worden gesteld) zijn immers slechts foto’s. Door de kaart te vectoriseren, wordt ze omgezet in lijnstukjes met coördinaten die in een database kunnen worden opgeslagen. Met die coördinaten kan men dan gaan rekenen. Zo zou men aan de database kunnen vragen om de kortste weg te berekenen tussen Brussel en Gent, op basis van het wegennet zoals dat bestond in de tweede helft van de 18de eeuw.
Het STREAM-project bevindt zich momenteel nog in de onderzoeksfase en is in de eerste plaats op het wetenschappelijk onderzoek gericht. Maar ongetwijfeld zitten er kansen in om met aangepaste en gebruiksvriendelijke interfaces er ook een aantal toepassingen voor te bedenken die voor een breder publiek en met name voor genealogen en heemkundigen interessant kunnen zijn. Iets om in het oog te houden.
Alle informatie over STREAM vind je op de projectsite www.streamproject.ugent.be.
